Kiedy wiata nie potrzebuje pozwolenia?

W praktyce projektowej spotykamy się z klientami chcącymi postawić różnego rodzaju wiaty: altanki ogrodowe, wiaty samochodowe, biesiadne, rolnicze, magazynowe, turystyczne… Tę listę można by rozwijać. Co mówi prawo budowlane na temat formalności potrzebnych do ich postawienia?

altanka ogrodowa, obraz wygenerowany przez AI

Co to jest wiata?

Po pierwsze – co to jest wiata? Ani Prawo budowlane, ani inne przepisy prawa, nie definiują tego pojęcia. Przyjmuje się, że wiata to budowla, która ma dach oparty na słupach, choć może mieć ściany maksymalnie z trzech stron (przynajmniej jedna strona musi być otwarta). Co warto pamiętać – wiata to budowla, a nie budynek.

Kiedy nie potrzebuję pozwolenia na budowę?

Obiekty budowlane mogą być wyłączone z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę poprzez wpisanie do artykułu 29 ustawy Prawo budowlane.

Artykuł 29 Wyłączenie obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę dzieli się na ustępy, z czego interesują nas 4 pierwsze:

  1. Budowa obiektów niewymagająca pozwolenia, natomiast wymagająca zgłoszenia.
  2. Budowa obiektów niewymagająca ani pozwolenia, ani zgłoszenia.
  3. Roboty budowlane niewymagające pozwolenia, natomiast wymagające zgłoszenia.
  4. Roboty budowlane niewymagające ani pozwolenia, ani zgłoszenia.

Najmniej formalności, bo nie wymagają ani pozwolenia na budowę, ani zgłoszenia robót budowlanych, jest związane z budową wiaty w dwóch przypadkach. Jest jeszcze trzeci, ale o nim tylko wspomnę.

wiata turystyczna, źródło: Unsplash

Wiata w zabudowie mieszkaniowej

Pierwszy to to wiata na działce, na której znajduje się budynek mieszkalny lub przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe (ust. 2. pkt 2). Warto zwrócić uwagę, że to nie tylko budynki mieszkalne jednorodzinne, tylko budynki mieszkalne w ogóle! Są jeszcze 2 warunki: powierzchnia zabudowy nie może być większa niż 50m2, a liczba takich wiat nie może być większa niż dwie na każde 1000m2 (czyli 10 arów) powierzchni działki. Ważne: nie jedna na 500m2, tylko dwie na każde 1000m2, czyli do 1 tys. m2 możemy postawić dwie wiaty, potem do 2 tys. m2 cztery, itd.

altanka ogrodowa, źródło: Unsplash

Wiata do produkcji rolnej

Drugi przypadek, gdzie nie potrzebne jest nawet zgłoszenie, to budowa wiaty na potrzeby produkcji rolnej (ust. 2. pkt 33). Taka wiata musi mieć powierzchnie zabudowy do 150m2, prostą konstrukcję, rozpiętość nie większą niż 6m i wysokość do 7m. Obszar oddziaływania takiej wiaty musi mieścić się w całości na działce (lub działkach), na której została zaprojektowana. Obszar oddziaływania to osobna kwestia, którą trzeba za każdym razem rozpatrzyć. Na teraz niech wystarczy, że wiata przy granicy działki na pewno obejmuje obszarem oddziaływania tę sąsiednią działkę.

Trzeci, ostatni przypadek to wiaty przystankowe i peronowe.

wiata rolnicza, zdjęcie wygenerowane przez AI

Kiedy jest już potrzebne zgłoszenie

Co jeśli nie mieścimy się w powyższych warunkach? Jeśli mowa o zabudowie mieszkaniowej, to mamy pecha. Powyżej 50m2 potrzebne jest pozwolenie na budowę i koniec. Oczywiście możemy postawić dwie wiaty o powierzchni 50m2 obok siebie i mieć łącznie 100m2 pod dachem. To może być jednak ryzykowne, bo nawet jeśli obie konstrukcje będą zupełnie niezależne, to nie ma całkowitej pewności, czy takie obiekty nie zostaną uznane za jeden dach. Tylko wyraźna przerwa między nimi nie pozostawia wg mnie wątpliwości.

Łatwiej jest, jeśli mowa o wiacie na potrzeby produkcji rolnej (ust. 1. pkt 32). Mogą one mieć powierzchnię zabudowy do nawet 300m2 i nadal nie wymagają pozwolenia na budowę. Tu ponownie są dodatkowe warunki. Konstrukcja ma być prosta, a rozpiętość i wysokość nie mogą być większe niż 7m. Ponownie obszar oddziaływania musi mieścić się na działce (lub działkach), na których taka wiata została zaprojektowana.

Na koniec wiaty o powierzchni do 35m2 (ust. 1. pkt 14) litera c). Nie ma żadnych dodatkowych warunków, jedynie że liczba takich wiat nie może być większa niż dwie na każde 500m2 powierzchni działki. To, na podstawie zgłoszenia robót budowlanych, można stawiać na dowolnym terenie, oczywiście z zachowaniem warunków technicznych i innych przepisów Prawa budowlanego.

wiata samochodowa, źródło: Unsplash

Co w pozostałych przypadkach

Lista wyłączeń niestety jest listą zamkniętą, to znaczy tylko to, co się na niej znajduje może nie wymagać pozwolenia na budowę. Taka na przykład wiata biesiadna, magazynowa, czy służąca za zadaszenie parkingu w firmie, na działce innej niż mieszkaniowa lub rolna, wymaga pozwolenia jeśli ma mieć powierzchnię większą niż 35m2. A tu potrzebna jest mapa do celów projektowych, cały obszerny projekt budowlany, a w czasie budowy trzeba ustanowić kierownika i prowadzić dziennik budowy.


Uwaga: zaprezentowane informacje są zgodne ze stanem prawnym na dzień pisania tego tekstu.

Żródła:

  1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U.2024.0.725 t.j., Dz.U. 2024 poz. 834, 1222, 1847, 1881)